Δεν υπάρχει πωρωμένος «μαζντάκιας» που να μη γνωρίζει τις τέσσερις γενιές του MX-5 με τις κωδικές ονομασίες τους, NA, NB, NC και ND. To ΜΧ-5 που οδηγούμε σήμερα στην Κροατία είναι ουσιαστικά το δεύτερο χρονολογικά facelift της 4ης γενιά που παρουσιάστηκε το μακρινό πλέον 2015.

Η προηγούμενη ανανέωση, που έγινε το 2019, δεν περιλάμβανε καμία αισθητική επέμβαση, αλλά την προσθήκη Start-Stop, κάποιων συστημάτων ασφάλειας και υποβοήθησης του οδηγού και κυρίως την προσθήκη τηλεσκοπικού τιμονιού, που επιτέλους καθιστούσε τη θέση οδήγησης πιο βολική.

Οπτικά, το Mazda MX-5 του 2024 παραμένει πιστό στον διάσημο σχεδιασμό Kodo, που σε πολύ ελεύθερη απόδοση συμβολίζει την απαθανάτιση της στιγμής όπου ένα αρπακτικό ορμάει προς τη λεία του. Δεν ξέρω πόσο τραβηγμένη είναι αυτή η μεταφορά, αλλά ουδείς μπορεί να φέρει αντίρρηση στο γεγονός ότι το MX-5 είναι ο ορισμός ενός τύπου αυτοκινήτου που σταδιακά χάνεται: ενός αυθεντικού roadster.

Το καπό, που από ένα σημείο και μετά μοιάζει σαν να βυθίζεται προς την άσφαλτο, καταλήγει σε ένα σφηνοειδές ρύγχος που μαζί με σωστές, μυώδεις αναλογίες συνθέτουν τον ορισμό του ανοιχτού διθέσιου σπορ αυτοκινήτου. Μάλιστα καταρρίπτει και τον μύθο ότι για να πετύχεις σωστές αναλογίες χρειάζεται να επιμηκύνεις το αυτοκίνητο.

Διότι και η ανανεωμένη έκδοση εξακολουθεί να έχει μήκος κάτω από τα τέσσερα μέτρα, οριακά πιο κοντό δηλαδή ακόμα και από το ΝΑ. Ποιες είναι λοιπόν οι αισθητικές αλλαγές. Κατ’ αρχήν ένα νέο εξωτερικό χρώμα, το Aero Grey Metallic, που αντικαθιστά το Platinum Quartz.

Επίσης η μαλακή οροφή, με αυτό το υπέροχα απλό χειροκίνητο σύστημα ανοίγματος και κλεισίματος που κάνει όλα τα πολύπλοκα ηλεκτρικά συστήματα να κοκκινίζουν από ντροπή, είναι τώρα διαθέσιμη και σε μπεζ χρώμα. Το μοντέλο fastback (RF), με τη μεταλλική οροφή τριών τεμαχίων ανοίγει ή κλείνει σε μόλις 13 δευτερόλεπτα, ακόμα και όταν κινείται με ταχύτητες έως και 10 km/h.

Η αλήθεια είναι ότι πρέπει να είσαι πολύ παρατηρητικός για να διακρίνεις τις αλλαγές στους εμπρός προβολείς οι οποίοι είναι πλέον LED, ή την πολύ διακριτική αναθεώρηση τα πίσω φωτιστικών σωμάτων, τα οποία διαθέτουν LED φλας. Το Mazda MX-5 του 2024 είναι επίσης εξοπλισμένο με νέα σχέδια ζαντών 17”.

Περισσότερες αλλαγές μπορεί κανείς να εντοπίσει στην καμπίνα. Η έκδοση 2024 διαθέτει μια μεγαλύτερη κεντρική οθόνη 8,8” με ασύρματη συνδεδεμένη Android Auto και Apple Car Play, η οποία για πρώτη φορά στην ιστορία του μοντέλου είναι αφής,,η οποία ωστόσο λειτουργεί ως τέτοια μόνο όταν το αυτοκίνητο είναι σταματημένο.

Ο πίνακας οργάνων παραμένει αναλογικός αλλά έχει δείκτες νέου σχήματος και μια πιο ευανάγνωστη γραμματοσειρά. Ο καθρέφτης οπισθοπορείας είναι πλέον χωρίς πλαίσιο, ενώ από την έκδοση Exclusive-line και πάνω, η κεντρική κονσόλα είναι καλυμμένη με συνθετικό δέρμα.

Τέλος, για το τμήμα του καθίσματος που βρίσκεται σε άμεση επαφή με την πλάτη και τη λεκάνη, το MX-5 του 2024 διαθέτει ένα συνθετικό δέρμα υψηλής αντοχής στην τριβή που ονομάζεται Leganu με υφή που μοιάζει με σουέτ.

Οι άνθρωποι της Μazda ισχυρίζονται ότι έτσι ελαχιστοποιείται το «γλίστρημα» πάνω στο κάθισμα, διευκολύνοντας έτσι τον οδηγό να διατηρήσει την ισορροπία του κατά τη διάρκεια γρήγορης οδήγησης.

Η παραδοσιακά ισόποση κατανομή του βάρους δεν έχει αλλάξει. Ούτε βέβαια και η βασική φιλοσοφία του εσωτερικού. Απλώς έχει με εύστοχο τρόπο εναρμονιστεί με τις σύγχρονες επιταγές.

Η σχεδίαση παραμένει λιτή και κομψή συνάμα, αλλά πλέον η κεντρική οθόνη δείχνει πιο επικαιροποιημένη. Τα πλαστικά παραμένουν σκληρά αλλά ευχάριστα στην όψη και την αφή και, το κυριότερο, τόσο καλοβιδωμένα που σου δίνουν την αίσθηση του αιώνιου.

Η εργονομία είναι άψογη και σε αυτό συμβάλλει και το τηλεσκοπικό τιμόνι που λέγαμε παραπάνω. Κάθεσαι, λοιπόν, χαμηλά, βρίσκεις εύκολα τη θέση σου και έχεις επίσης στη σωστή απόσταση και το σωστό ύψος αυτόν τον λεβιέ για την αίσθηση του οποίου στα προηγούμενα μοντέλα έχουν γραφτεί ελεγείες.

Ας γραφτεί άλλη μία. Η διαδρομή του εξακολουθεί να είναι ακριβώς τέσσερις πόντους, χιλιοστό λιγότερο ή παραπάνω. Το κούμπωμα ακριβές, στακάτο που απαιτεί εκ μέρους σου τη δέουσα μυϊκή δύναμη για να εμπλακείς όπως πρέπει στη διαδικασία της οδήγησης.

Και εδώ ακριβώς είναι που η Mazda έχει δώσει το μεγαλύτερο βάρος, στην οδήγηση δηλαδή και μάλιστα τόσο σε δημόσιο δρόμο όσο και στην πίστα, δεδομένου ότι ένα σημαντικό μέρος ιδιοκτητών MX-5 συμμετέχει ενεργά σε track-days.

Ετσι έχει τοποθετήσει ένα ασύμμετρο διαφορικό περιορισμένης ολίσθησης (Asymmetric LSD) και επίσης έχει εισάγει έναν ειδικό αλγόριθμο για οδήγηση μέσα στην πίστα, τη λειτουργία Dynamic Stability Control (DSC)-Track.

Το εν λόγω σύστημα έχει ως στόχο να επιτρέπει στον οδηγό τον μέγιστο βαθμό ελέγχου του οχήματος, παρεμβαίνοντας αργότερα από άλλα προγράμματα οδήγησης. Επιτρέπει δηλαδή στον οδηγό να διατηρήσει τον έλεγχο μέχρι το τελευταίο δευτερόλεπτο. Κοντολογίς παρεμβαίνει μόνο όταν αντιληφθεί ότι ο οδηγός πλέον είναι ένα βήμα πριν από ηρωϊκή έξοδο.

Ως εκ τούτου, η τεχνολογία ελέγχου DSC-Track ενισχύει τη φιλοσοφία της Jinba Ittai για τέλεια ενότητα μεταξύ οδηγού και οχήματος, ενώ βοηθά τον οδηγό να επικεντρωθεί στην οδήγηση και να γίνεται καλύτερος μαθαίνοντας από λάθη που δεν κοστίζουν.

Το DSC-Track συμπληρώνεται από το νέο ασσύμετρο διαφορικό περιορισμένης ολίσθηση (Asymmetric Limited Slip Differential) της Mazda που ουσιαστικά ρυθμίζει το turn-in του αυτοκινήτου, επεμβαίνοντας στο ποσοστό ολίσθησης των πίσω τροχών ανάλογα με την επιτάχυνση και την επιβράδυνση του οχήματος καθώς αλλάζει το κατακόρυφο φορτίο του πίσω τροχού.

Το νέο ασύμμετρο διαφορικό περιορισμένης ολίσθησης συνδυάζεται αποκλειστικά με τον κινητήρα Skyactiv-G 2.0 184 PS με χειροκίνητο κιβώτιο. Όλα αυτά μας τα έλεγαν υπερήφανοι οι άνθρωποι της Mazda κατά τη διάρκεια της συνέντευξης τύπου μέχρι που αμέσως μετά μας άφησαν σύξυλους ανακοινώνοντας ότι η δίλιτρη έκδοση που θα τα διαθέτει δεν θα πωλείται πλέον στην Ευρώπη, για λόγους εκπομπών ρύπων.

Μια κρυάδα την πήραμε, αλλά από την άλλη, όπως μας εξηγούσαν αργότερα ούτως ή άλλως η αναλογία πωλήσεων είναι συντριπτική υπέρ της έκδοσης με τον 1.5 κινητήρα.

Φυσικά και αυτή η μικρή έκδοση επωφελείται από πρόσθετες δομικές ενισχύσεις του πλαισίου και του αμαξώματος, καθώς και από βελτιώσεις στη λειτουργία του ατμοσφαιρικού 1.5 που έχουν να κάνουν τόσο με τη γραμμικότητα της απόδοσης όσο και με τη βελτιωμένη οικονομία. Ο ήχος του έχει επίσης βελτιωθεί μέσω της υιοθέτησης ενός ISE (Induction Sound Enhancer).

Επίσης, για πρώτη φορά είναι εξοπλισμένος με το i-Eloop – ένα σύστημα ανάκτησης ενέργειας μέσω της πέδησης που βασίζεται σε συμπυκνωτή -και το σύστημα i-stop idle-stop της Mazda.

Ο Skyactiv-G 1.5, λοιπόν, εξακολουθεί να αποδίδει132 PS στις 7.000 σ.α.λ. έχοντας μέγιστη ροπή 152 Nm στις 4.500 σ.α.λ. και μια μέση κατανάλωση της τάξκης των 6,3 lt/100 km. Εμείς στην πράξη -και μετά από μια ιδιαίτερα απαιτητική διαδρομή με αυτοκινητόδρομο, ορεινό στροφιλίκι και μπόλικη πίεση- είδαμε περίπου 1lt/100 km παραπάνω.

Όσον αφορά την ασφάλεια, ακόμη και τα εισαγωγικά μοντέλα Prime-line διαθέτουν σύστημα προειδοποίησης αναχώρησης από τη λωρίδα κυκλοφορίας (LDWS) και σύστημα υποβοήθησης διατήρησης λωρίδας (LAS).

Οι πιο ακριβές εκδόσεις εφοδιάζονται με σύστημα προειδοποίησης για διασταυρούμενη κυκλοφορία κατά την οπισθοπορεία, προειδοποίηση κατά την αποβίβαση και το Lane Change Assistant Plus (BSM), το οποίο παρακολουθεί τα τυφλά σημεία.

Το Emergency Brake Assist (SBS – Smart Brake Support) ανιχνεύει οχήματα, ποδήλατα και πεζούς μπροστά από το αυτοκίνητο και ενεργοποιεί το αυτόματο φρενάρισμα εάν είναι απαραίτητο, ενώ το Emergency Brake Assist Plus υποστηρίζει την αποφυγή σύγκρουσης με οχήματα που πλησιάζουν από αριστερά, δεξιά ή πίσω όταν το MX-5 κάνει όπισθεν με ταχύτητες μεταξύ 0 και 15 km/h.

Ποτέ κανένα «μαμίσιο» MX-5 δεν είχε σκληρή ρύθμιση στην ανάρτηση. Αυτό ήταν και ένα από τα σημεία θαυμασμού ή επίκρισης, ανάλογα από ποια σκοπιά το έβλεπε κανείς. Αλλά ετούτο εδώ έχει πάει σαφώς ένα βήμα παραπέρα.

Ο θόρυβος και οι δονήσεις από κινητήρα και μετάδοση είναι ελάχιστοι (και αυτό το μικρό τρέμουλο που νιώθεις στον λεβιέ είναι από ευπρόσδεκτο έως εθιστικό), η μόνωση της ανάρτησης σαφώς βελτιωμένη, ενώ η απόσβεση διαθέτει βάθος αλλά και συνάμα πολύ καλή αποτύπωση των ανωμαλιών του δρόμου, γεγονός που δίνει πολλή πληροφόρηση δίχως να κουράζει.

Στον αστικό ιστό το MX-5 είναι ευέλικτο, με μικρό κύκλο στροφής, αφράτη απόσβεση και εξαιρετική ακαμψία. Αλλά το MX-5 effect εντοπίζεται στην ακατανίκητη παρόρμηση που έχεις να πάρεις τον πρώτο στριφτερό επαρχιακό δρόμο λίγα δευτερόλεπτα αφού καθίσεις στη θέση του οδηγού.

Η σχεδόν mid front αρχιτεκτονική του, με τον κινητήρα δηλαδή στον διαμήκη άξονα και τραβηγμένο όσο το δυνατόν πιο πίσω, η ανάρτηση με τα διπλά ψαλίδια εμπρός και τους πολλαπλούς συνδέσμους πίσω, το εξαιρετικό σε αίσθηση τιμόνι, όλα υποχρεώνουν σχεδόν να κάνεις δεκάδες χιλιόμετρα.

Θα πρέπει όμως προηγουμένως να ξεπεράσεις το ψυχολογικό φράγμα που σου θέτει η έντονη κλίση του αμαξώματος και να εμπιστευτείς το εξαιρετικά στημένο μπροστινό του αυτοκινήτου και το γρήγορο ηλεκτρικό σύστημα διεύθυνσης, που μόνο για ηλεκτρικό δεν μοιάζει.

Η γραμμικότητα, το σωστό φιλτράρισμα της πληροφορίας, η άμεση απόκρισή του στις κινήσεις του καρπού θέτουν αμέσως τις βάσεις μιας σχέσης εμπιστοσύνης. Αφού, λοιπόν, σπάσεις την πρόσφυση των πίσω τροχών είναι εύκολο να ελέγξεις την υπερστροφή με γκάζι και τιμόνι.

Ενας επίσης καθησυχαστικός παράγοντας είναι ότι το πλαίσιο δεν αντιδρά βίαια ούτε στο απότομο «άσε». Δεν σε πετάει από την άλλη δηλαδή, παρά έρχεται σε μια ουδέτερη κατάσταση και περιμένει τις επόμενες εντολές.

Θα υπογραμμίσω, ωστόσο, ότι το MX-5 είναι εξίσου -αν όχι περισσότερο- απολαυστικό όταν οδηγείς με ρευστό τρόπο, χωρίς ατσούμπαλες κινήσεις και με τοποθέτηση μόνο για να βρεθείς στην κορυφή της στροφής με ισιωμένους τους εμπρός τροχούς.

Ορίζεις με ακρίβεια την τροχιά, «ακουμπάς» στο πλαίσιο, στο τιμόνι και στα πολύ καλά σε αίσθηση φρένα (τα οποία όμως θέλουν λίγη οικονομία για να μην ζεσταθούν υπερβολικά) και διανύεις χιλιόμετρα επί χιλιομέτρων εξωφρενικά γρήγορα, χωρίς να ιδρώνεις αλλά και με την απαραίτητη συμμετοχικότητα που οφείλει να έχει μια σπορ κατασκευή για να μπορείς να χτίζεις έναν ολοένα ταχύτερο ρυθμό.

Οι 132 PS του κινητήρα δεν είναι ασφαλώς αρκετοί για να αφήνεις σίλικα στην άσφαλτο πλαγιολισθαίνοντας, αλλά φτάνουν και περισσεύουν για γρήγορες βόλτες. Αρκεί να ξαναθυμηθείς ότι οι ατμοσφαιρικοί κινητήρες αποδίδουν κοντά στο όριο περιστροφής τους. Κοντολογίς, πρέπει να δουλεύεις με το χειροκίνητο κιβώτιο, πράγμα που ωστόσο δεν σε χαλάει, δεδομένης της υπέροχης αίσθησης και της αποτελεσματικότητάς του.

Το ανανεωμένο MX-5 είναι ίσως ο τελευταίος των Μοϊκανών. Ένα υπέροχα αναλογικό αυτοκίνητο, ένας ευπρόσδεκτος αναχρονισμός μια ωδή στην απλότητα και την χαρά της οδήγησης. Είναι το αυτοκίνητο που οποιοσδήποτε petrolhead θα ήθελε να έχει στο γκαράζ του.

Η Mazda φροντίζει μεν να το επικαιροποιεί αλλά ευτυχώς δεν έχει νερώσει την ουσία της ύπαρξής του. Το ότι θα γίνει ένα future classic το αποδεικνύει το γεγονός ότι όλες οι προηγούμενες γενιές του έχουν ήδη γίνει κλασικές με έναν εκπληκτικά λειτουργικό τρόπο. Υπό αυτή την έννοια μπορεί τα €30.715 που ξεκινάει να φαίνονται πολλά για κάποιους αλλά μια λογική τιμή γι’ αυτούς τους λιγότερους τρελούς.

---