Games
Η λύση για τον Κηφισό: Γκρεμίστε τα όλα και κάντε τον πάλι ποτάμι
ΝΕΑ
Η σύγχρονη τάση στις μεγάλες πρωτεύουσες του κόσμου είναι να επαναφέρουν στην πρότερη κατάσταση τα ποτάμια που τσιμέντωσαν. Και ο Κηφισός είναι μία ιδανική περίπτωση για κάτι τέτοιο.
Το καθημερινό αθηναϊκό δράμα που ακούει στο όνομα «Λεωφόρος Κηφισού» μοιάζει σαν τον γόρδιο δεσμό που ταλαιπωρεί επί χρόνια τους κατοίκους της πρωτεύουσας, χωρίς να διαφαίνεται κάποια σοβαρή λύση στον ορίζοντα.
WHAT CAR
Ένα ποτάμι που στα αρχαία χρόνια λατρεύτηκε ως θεότητα (το άγαλμά του είναι μεταξύ των κλεμμένων του Παρθενώνα), που αποτέλεσε πηγή ζωής και αισθητικής απόλαυσης για τους Αθηναίους και τους περιηγητές του προηγούμενου αιώνα, έχει φθάσει στις μέρες μας να αποτελεί μία επί γης μαύρη τρύπα, που καταπίνει τον χρόνο και τις ζωές των ανθρώπων που μετακινούνται (τρόπος του λέγειν…) πάνω σε αυτές τις κακοσχεδιασμένες λωρίδες ασφάλτου.
Το έργο της διαμόρφωσής του που πάει πίσω στις δεκαετίες του 60 και του 70, πέρασε από 40 κύματα, από διάφορες κυβερνήσεις, από υπουργούς και εργολάβους, που από ένα αρχικό κόστος γύρω στα 60-70 δις δραχμές, το εκτόξευσαν στα -τυπικά για την χώρα μας- διπλάσια και βάλε.
Το έργο τελικά ολοκληρώθηκε τσάτρα-πάτρα με γοργούς ρυθμούς όντας βασικό κομμάτι των υποχρεώσεων για τους Ολυμπιακούς αγώνες. Και τα λάθη ή οι παραλείψεις που έχουν γίνει ταλανίζουν μέχρι σήμερα τους κατοίκους της Αθήνας που ξοδεύουν αμέτρητες ώρες από την καθημερινότητά τους στο μποτιλιαρισμένο «Ποτάμι».
Οι μελέτες για την βελτίωση της κατάστασης πολλές. Όμως κανείς δεν φαίνεται αποφασισμένος να βάλει την υπογραφή του σε μία υπόθεση που μάλλον δεν θα οδηγήσει σε χειροπιαστά αποτελέσματα. Ανάμεσα σε αυτές και κάποιες αιρετικές προτάσεις, από αυτές που λίγοι δίνουν σημασία αλλά που μακροχρόνια ίσως να είναι και η οριστική λύση.
Ο λόγος για τις μελέτες που μιλούν για την επιστροφή του Κηφισού στην πρότερη κατάστασή του. Να ξαναγίνει δηλαδή το ποτάμι της Αθήνας. Μπορεί όλο αυτό να ακούγεται παράδοξο και ανέφικτο, όμως υπάρχουν πολλά και σημαντικά παραδείγματα από την εφαρμογή του σε μεγάλες πρωτεύουσες του κόσμου.
Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο ποταμός Cheonggyecheon στην Σεούλ της Νότιας Κορέας, το κυκλοφοριακό πρόβλημα της οποίας είναι πολλαπλάσιο της Αθήνας.. Το ποτάμι αυτό είχε βίο παράλληλο με τον καθ’ υμάς Κηφισό, καθώς καλύφθηκε με τσιμέντο και έγινε μία υπερυψωμένη λεωφόρος με 12 λωρίδες.
Ένας δήμαρχος με οικολογικές ευαισθησίες και σύγχρονες ιδέες που εκλέχτηκε το 2002 προχώρησε την ιδέα της επαναφοράς του ποταμού, η οποία και τελικά έγινε με καθολικό γκρέμισμα των υποδομών της λεωφόρου. Σήμερα το ποτάμι αυτό αποτελεί ένα από τα κύρια αξιοθέατα της Σεούλ αλλά και τόπος αναψυχής για τους κατοίκους της, φέρνοντας παράλληλα σημαντική οικονομική και οικιστική ανάπτυξη.
Αντίστοιχα παραδείγματα υπάρχουν σε αρκετές πόλεις τις Ε.Ε. και του υπόλοιπου κόσμου, με την σύγχρονη τάση να δημιουργεί τις προϋποθέσεις για παρεμβάσεις και ανάδειξη των καλυμμένων ποταμιών που υπάρχουν σε αυτές.
Η Μαδρίτη είναι μία από αυτές, με τον ποταμό Μανθανάρες να καλύπτεται από έναν μεγάλο αυτοκινητόδρομο στις δύο όχθες του. Στις αρχές της δεκαετίας του 2000 οι αυτοκινητόδρομοι υπογειοποιήθηκαν και το ποτάμι αποδόθηκε πάλι στους κατοίκους του για ατέλειωτες ώρες διασκέδασης και αναψυχής.
Η Βιέννη και το Όσλο επίσης έχουν ξεκινήσει εδώ και αρκετά χρόνια μία προσπάθεια να απελευθερώσουν τα ποτάμια και τα ρέματα από τον εγκιβωτισμό τους και να τα παραδώσουν στην φυσική τους μορφή.
Όσο για τον Κηφισό, υπάρχει ήδη μία μελέτη ανάπλασης, με επικεφαλής των Βασίλη Ζώτο, αρχιτέκτονα και πολεοδόμο του BSG, ο οποίος από τα χρόνια του στο Ηνωμένο Βασίλειο είχε ασχοληθεί συστηματικά με την βελτίωση της εικόνας του Τάμεση (έργο που του αναγνωρίζουν και οι ίδιοι οι Βρετανοί).
Η μελέτη αυτή προτείνει μία εντελώς διαφορετική προσέγγιση στην διαχείριση του μεγαλύτερου ποταμού της Αθήνας, με επιλεγμένες παρεμβάσεις στα διάφορα τμήματά του. Μεταξύ άλλων προτείνεται η δημιουργία παραποτάμιου πεζόδρομου και ποδηλατόδρομου σε όλο το μήκος του, βελτίωση στις προσβάσεις του ποταμού, δημιουργία πόλων πράσινου και χώρων για αθλητικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις, πυκνή φύτευση νέων δέντρων κ.ά.
Η πρόταση μπορεί να ακούγεται ακραία έως ουτοπική για τα σημερινά δεδομένα της Αθήνας, όμως δίνει τροφή για σκέψη. Και κυρίως δημιουργεί τις προϋποθέσεις ώστε η Αθήνα να επανασυνδεθεί με το δικό της ποτάμι, όπως γίνεται με τις μεγαλύτερες και πιο σημαντικές πρωτεύουσες της Ευρώπης.
Είναι προφανές ότι θα πρόκειται για μία κοσμογονική αλλαγή στο περιβάλλον της πρωτεύουσας με σημαντικά οφέλη (ο Κηφισός με τον προσανατολισμό του λειτουργούσε πάντα ως το φυσικό «κλιματιστικό» της Αθήνας, τουλάχιστον πριν τον τσιμεντώσουμε) για τους κατοίκους και την οικονομία.
Χρειάζεται αποφασιστικότητα και γενικευμένη συναίνεση. Είδη και τα δύο εν ανεπαρκεία στην χώρα μας, όπου -μεταξύ άλλων- ο Κηφισός, παρά τις αυστηρές διατάξεις των νόμων, έχει γίνει αποθετήριο πάσης φύσεως μπάζων και κάθε είδους παράνομων και επικίνδυνων αποβλήτων.
Όσο για την τύχη του αυτοκινητόδρομου, είναι προφανές ότι τα περιθώρια τόσο δομικών αλλαγών είναι περιορισμένα. Όμως η κατάσταση έχει φτάσει στο απροχώρητο, και είναι από όλους αποδεκτό ότι το «Ποτάμι» δεν είναι λειτουργικό τις περισσότερες ώρες της ημέρας. Και πως πρέπει να βρεθούν εναλλακτικές λύσεις άμεσα.
Αντί λοιπόν οι Αθηναίοι να βρίζουν θεούς και δαίμονες με την κακή τους τύχη να έχουν εγκλωβιστεί στην Λεωφόρο του Μαρτυρίου, μήπως θα ήταν καλύτερο να τις ξαναδώσουμε πίσω τον ποταμό-θεό της; Οι πόλεις αλλάζουν με γενναίες αποφάσεις. Όσες -λίγες είναι η αλήθεια- φορές το κάναμε στην Αθήνα δεν το μετανιώσαμε. Γιατί όχι και με τον Κηφισό;
