Games
Αλλάζουν όλα για τους οδηγούς
Mobility
Νέος Κ.Ο.Κ. με ψηφιακά δεδομένα, νέο πλαίσιο κυρώσεων με βαριά πρόστιμα αλλά και έμφαση στην οδική ασφάλεια…
Με σαρωτικές αλλαγές έρχεται το νέο κυρωτικό πλαίσιο του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ), όπως διαμορφώθηκε μέχρι τον Απρίλιο 2025. Το σχέδιο νόμου έχει ολοκληρώσει τη δημόσια διαβούλευση και αναμένεται σύντομα στη Βουλή. Στόχος των αλλαγών είναι η ενίσχυση της οδικής ασφάλειας και η δικαιότερη τιμωρία των παραβατών, με έμφαση στον οδηγό – και όχι στο όχημα – καθώς και η προστασία των ευάλωτων χρηστών του δρόμου. Οι ποινές γίνονται αυστηρότερες για επικίνδυνες και αντικοινωνικές παραβάσεις, το ανώτατο όριο ταχύτητας στις κατοικημένες περιοχές μειώνεται, ενώ εισάγονται τεχνολογικά μέσα για την καταγραφή παραβάσεων και ψηφιακές διαδικασίες για την πληρωμή προστίμων, ώστε να μην επεμβαίνει… χέρι στα πρόστιμα και στο σβήσιμο των κλήσεων.
Παράλληλα, λαμβάνεται ειδική μέριμνα ώστε και οι οδηγοί ξένων χωρών να μην μένουν ατιμώρητοι σε περίπτωση παραβάσεων.
WHAT CAR
Η ευθύνη αποκλειστικά στον οδηγό
Μία από τις σημαντικότερες αλλαγές είναι η απενοχοποίηση του οχήματος και η μεταφορά της ευθύνης αποκλειστικά στον οδηγό. Μέχρι πρότινος, συνηθίζονταν τιμωρίες όπως η αφαίρεση πινακίδων κυκλοφορίας, που πρακτικά «τιμωρούσαν» το ίδιο το όχημα. Πλέον αυτό καταργείται: η τιμωρία αποσυνδέεται από το αυτοκίνητο και στοχεύει μόνο τον οδηγό. Σύμφωνα με το Υπουργείο Μεταφορών, η αφαίρεση άδειας οδήγησης ή πινακίδων θα εφαρμόζεται μόνο στον υπαίτιο οδηγό και όχι γενικά στο όχημα, αποφεύγοντας άδικες επιπτώσεις σε οικογένειες που μοιράζονται το ίδιο αυτοκίνητο. Για παράδειγμα, σε παραβάσεις που καταγράφονται από κάμερες όπου δεν είναι άμεσα γνωστός ο οδηγός, υπεύθυνος θεωρείται ο ιδιοκτήτης του οχήματος, με δυνατότητα να υποδείξει ποιος οδηγούσε. Η φιλοσοφία του νέου ΚΟΚ είναι πως οι κυρώσεις πρέπει να είναι δίκαιες και να αντανακλούν τον κίνδυνο κάθε παράβασης, ώστε να λειτουργούν αποτρεπτικά και να οδηγούν τους οδηγούς σε συμμόρφωση.
Κατηγοριοποίηση και αυστηρότερες ποινές για επικίνδυνες παραβάσεις
Το νέο πλαίσιο εισάγει κατηγοριοποίηση των παραβάσεων σε τρεις βαθμίδες επικινδυνότητας, συν μία επιπλέον κατηγορία για αντικοινωνικές συμπεριφορές. Ειδικότερα, οι παραβάσεις ταξινομούνται ως χαμηλής επικινδυνότητας (Ε1), μεσαίας (Ε2) και υψηλής (Ε3), ανάλογα με την πιθανότητα να προκαλέσουν σοβαρό ατύχημα. Στις χαμηλού κινδύνου παραβάσεις εντάσσονται διοικητικές παραλείψεις ή ήσσονος σημασίας παραβάσεις (π.χ. έλλειψη εγγράφων, παράνομη στάθμευση) και προβλέπεται πρόστιμο ~30€ και ενδεχομένως σύντομη αφαίρεση διπλώματος (έως 10 ημέρες). Οι μεσαίου κινδύνου παραβάσεις (Ε2) επιφέρουν περίπου 150€ πρόστιμο και αφαίρεση διπλώματος 20 ημερών, ενώ οι σοβαρές παραβάσεις υψηλού κινδύνου (Ε3) – όπως υπερβολική ταχύτητα, παραβίαση κόκκινου σηματοδότη, επικίνδυνη προσπέραση, οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ – θα τιμωρούνται με πολύ αυστηρά μέτρα. Στις περιπτώσεις αυτές προβλέπεται πρόστιμο έως 350€ και αφαίρεση της άδειας οδήγησης, ενώ μπορεί να αφαιρεθούν και τα στοιχεία κυκλοφορίας (πινακίδες) για 30 ημέρες. Επιπλέον, εισάγεται ειδική κατηγορία «Σ» για αντικοινωνική οδική συμπεριφορά: σε τέτοιες παραβάσεις (π.χ. επικίνδυνοι ελιγμοί επίδειξης, αγώνες ταχύτητας σε δημόσιο δρόμο, κατάχρηση λωρίδας έκτακτης ανάγκης, στάθμευση σε ράμπες ΑμεΑ) επιβάλλεται, πέρα από το προβλεπόμενο πρόστιμο, και επιπλέον αφαίρεση του διπλώματος για 30 ημέρες.
Το νέο σύστημα καθιερώνει επίσης κλιμάκωση ποινών για υποτροπή. Αν ένας οδηγός επαναλάβει την ίδια σοβαρή παράβαση μέσα σε ένα έτος, το πρόστιμο διπλασιάζεται και προστίθενται αυστηρότερα διοικητικά μέτρα. Για παράδειγμα, δεύτερη παράβαση οδήγησης υπό την επήρεια αλκοόλ σε 12 μήνες επιφέρει 1.000€ πρόστιμο και μέχρι 6 μήνες αφαίρεση διπλώματος, ενώ τρίτη φορά μέσα σε 5 χρόνια συνεπάγεται αφαίρεση της άδειας για 7 χρόνια. Στην τελευταία περίπτωση, ο οδηγός θα πρέπει να περάσει εκ νέου από εκπαίδευση και εξετάσεις για να ξαναπάρει δίπλωμα, και μάλιστα μόνο εφόσον έχει εξοφλήσει τα πρόστιμα που του επιβλήθηκαν. Επισημαίνεται ότι διατηρούνται τα ήδη υψηλά χρηματικά πρόστιμα για πολύ επικίνδυνες συμπεριφορές, όπως η παραβίαση STOP (700€ και άμεση αφαίρεση διπλώματος για 30 ημέρες), η παραβίαση ερυθρού σηματοδότη (700€ και 30 ημέρες αφαίρεση διπλώματος), καθώς και η αντικανονική προσπέραση (700€ και 30 ημέρες χωρίς δίπλωμα). Η μη χρήση ζώνης ή κράνους από τον οδηγό θα τιμωρείται πλέον αυστηρότερα, με αύξηση της στέρησης διπλώματος από 10 σε 30 ημέρες, ενώ για τον επιβάτη που δεν φορά ζώνη/κράνος το πρόστιμο αυξάνεται από 100€ σε 150€. Συνολικά, το μήνυμα είναι σαφές: οι επικίνδυνες και αντικοινωνικές οδηγικές συμπεριφορές δεν θα γίνονται ανεκτές, με ποινές ανάλογες της σοβαρότητας και δρακόντεια μέτρα για τους κατ’ εξακολούθηση παραβάτες.
Όριο ταχύτητας 30 χλμ/ώρα στις κατοικημένες περιοχές
Σημαντική τομή αποτελεί η μείωση του ανώτατου ορίου ταχύτητας μέσα στις πόλεις στα 30 χλμ/ώρα. Όπως είχε προαναγγελθεί, με τον νέο ΚΟΚ το γενικό όριο σε κατοικημένες περιοχές πέφτει από τα 50 στα 30 χλμ/ώρα, μέτρο που θα τεθεί σε ισχύ από την 1η Νοεμβρίου 2025. Εξαιρέσεις θα προβλέπονται μόνο όπου υπάρχει ειδική σήμανση που ορίζει διαφορετικά όρια. Για παράδειγμα, το ισχύον όριο των 50 χλμ/ώρα θα διατηρηθεί σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως σε ευρείς μονόδρομους με δύο ή περισσότερες λωρίδες ανά κατεύθυνση και διαχωριστική διαγράμμιση. Επίσης, αναμένεται σε ευαίσθητες ζώνες (π.χ. κοντά σε σχολεία, παιδικές χαρές) το όριο να μειωθεί ακόμη περισσότερο, στα 20 χλμ/ώρα, σύμφωνα με τις διεθνείς τάσεις για προστασία πεζών και παιδιών. Το μέτρο της «πόλης των 30 χλμ» ευθυγραμμίζεται με πρακτικές άλλων ευρωπαϊκών χωρών για την αποτροπή σοβαρών τροχαίων και την ενθάρρυνση εναλλακτικών τρόπων μετακίνησης. Αν και η αποτελεσματικότητά του θα κριθεί στην πράξη – καθώς υπάρχουν επιφυλάξεις για το εάν θα δημιουργήσει κυκλοφοριακή συμφόρηση – η κυβέρνηση δίνει προτεραιότητα στη μείωση των ταχυτήτων ως εργαλείο μείωσης ατυχημάτων. Παράλληλα, σχεδιάζεται η ανάλογη διαμόρφωση της οδοποιίας (π.χ. με ήπια κυκλοφοριακά μέτρα, διαπλατύνσεις πεζοδρομίων, υπερυψωμένες διαβάσεις) ώστε η τήρηση των 30 χλμ/ώρα να γίνεται φυσικό μέρος της οδηγικής συμπεριφοράς μέσα στις γειτονιές.
Προστασία των ευάλωτων χρηστών του δρόμου
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην προστασία των ευάλωτων χρηστών του δρόμου – πεζών, ποδηλατών, παιδιών, ατόμων με αναπηρίες και χρηστών ΕΠΗΟ (Ελαφριά Προσωπικά Ηλεκτρικά Οχήματα, όπως πατίνια). Το νέο θεσμικό πλαίσιο αυστηροποιεί τις κυρώσεις για παραβάσεις που θέτουν σε κίνδυνο αυτούς τους χρήστες. Χαρακτηριστικά, η στάση ή στάθμευση σε ράμπες διάβασης ή θέσεις στάθμευσης ατόμων με αναπηρία χαρακτηρίζεται πλέον ως παράβαση υψηλής επικινδυνότητας και μάλιστα προβλέπονται βαριές ποινικές κυρώσεις μέσω του Ποινικού Κώδικα. Συγκεκριμένα, το παρκάρισμα που εμποδίζει ΑμεΑ εντάσσεται στις «αντικοινωνικές» παραβάσεις και μπορεί να οδηγήσει σε φυλάκιση έως 3 ετών (αν προκύπτει κίνδυνος σε περιουσία), ή ακόμη και βαριές καθείρξεις αν προκληθεί σοβαρός τραυματισμός ή θάνατος. Αυτές οι πρόνοιες καταδεικνύουν την αποφασιστικότητα των αρχών να προστατεύσουν όσους διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο στον δρόμο.
Παράλληλα, δίνεται έμφαση στην ασφάλεια των παιδιών κατά τη μεταφορά. Η μη χρήση παιδικών καθισμάτων ή ζωνών για παιδιά από τον οδηγό αντιμετωπίζεται πολύ αυστηρά: συμπεριλαμβάνεται στις σοβαρές παραβάσεις που, αν επαναληφθούν, οδηγούν σε βαρύτατα πρόστιμα και πολυετείς αφαιρέσεις διπλώματος. Επιπλέον, οι οδηγοί υποχρεούνται να δείχνουν αυξημένη προσοχή σε πεζούς και ποδηλάτες – η παραβίαση προτεραιότητας σε διάβαση πεζών ή η επικίνδυνη προσέγγιση ποδηλάτη μπορεί να τιμωρείται με υψηλά πρόστιμα και πόντους στο point system (ΣΕΣΟ). Ακόμη και οι επιβάτες αυτοκινήτων υπόκεινται σε κανόνες: ανοίγοντας πόρτα απερίσκεπτα και προκαλώντας κίνδυνο, μπορούν να επιφέρουν πρόστιμο στον οδηγό ή τον ίδιο τον επιβάτη, σύμφωνα με διατάξεις που υπήρχαν αλλά τώρα γίνονται γνωστές.
Το νέο πλαίσιο, αναγνωρίζοντας την ευαλωτότητα συγκεκριμένων ομάδων, επιχειρεί να δημιουργήσει ένα ασφαλέστερο περιβάλλον: μειωμένα όρια ταχύτητας κοντά σε σχολεία, αυστηρή τιμωρία σε όποιον θέτει σε κίνδυνο πεζούς, ποδηλάτες ή ΑμεΑ, και συστηματική εκπαίδευση ώστε οι οδηγοί να σέβονται όσους μοιράζονται τον δρόμο. Όπως τόνισε και η ηγεσία του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, προτεραιότητα είναι η άμεση και ορατή μείωση ατυχημάτων, τραυματισμών και θανάτων, εναρμονιζόμενη με τις ευρωπαϊκές πολιτικές οδικής ασφάλειας.
Ρυθμίσεις για μοτοσικλέτες και μικροκινητικότητα
Ο νέος ΚΟΚ επιφέρει αλλαγές και στους κανόνες κίνησης των δικύκλων και οχημάτων μικροκινητικότητας (ηλεκτρικά πατίνια κ.ά.), με γνώμονα τόσο την προαγωγή της βιώσιμης μετακίνησης όσο και την ασφάλεια. Για πρώτη φορά νομιμοποιείται υπό προϋποθέσεις η διήθηση («σφήνα») των μοτοσικλετών ανάμεσα σε αυτοκίνητα σε συνθήκες κυκλοφοριακής συμφόρησης. Συγκεκριμένα, όταν η κίνηση είναι πυκνή και τα οχήματα κινούνται αργά ή ακινητοποιημένα, επιτρέπεται στα δίκυκλα να κινούνται ανάμεσα στις λωρίδες, υπό την προϋπόθεση ότι υπάρχουν τουλάχιστον δύο λωρίδες ανά κατεύθυνση και η ταχύτητα της μοτοσικλέτας δεν ξεπερνά τα 30 χλμ/ώρα. Οι οδηγοί δικύκλων οφείλουν βέβαια να τηρούν ασφαλείς αποστάσεις και να διακόπτουν τη διήθηση αν υπάρξει κίνδυνος, παραχωρώντας προτεραιότητα όπου χρειάζεται. Αυτή η ρύθμιση αναγνωρίζει μια πρακτική που ήδη εφαρμοζόταν ανεπισήμως, με στόχο την αποσυμφόρηση της κυκλοφορίας, αλλά πλέον τίθενται σαφή όρια για την ασφαλή εφαρμογή της.
Επιπλέον, αλλάζουν και οι κανόνες στάθμευσης των μοτοσικλετών. Εφεξής, οι μοτοσικλέτες θα πρέπει να παρκάρουν κάθετα προς το κράσπεδο (αντί παράλληλα όπως συχνά συμβαίνει σήμερα), ώστε να εξοικονομείται χώρος και να μην παρεμποδίζεται η κυκλοφορία των πεζών. Αυτή η αλλαγή θα απελευθερώσει θέσεις στάθμευσης για αυτοκίνητα και θα επιβάλλει πιο τακτική εικόνα στα αστικά κέντρα. Παράλληλα, προβλέπονται αυστηρότερες κυρώσεις για τη μη χρήση κράνους: για τους παραβάτες μοτοσικλετιστές που επανειλημμένα εντοπίζονται χωρίς κράνος, εξετάζεται ακόμη και η πολυετής αφαίρεση διπλώματος (έως 5 χρόνια). Η χρήση προστατευτικού κράνους καθίσταται αδιαπραγμάτευτη προτεραιότητα, όπως δηλώνει και η πολιτική ηγεσία: «δεν νοείται χρήση δικύκλου χωρίς κράνος».
Τα οχήματα μικροκινητικότητας, όπως τα ηλεκτρικά πατίνια (ΕΠΗΟ), εντάσσονται πλέον σαφέστερα στο πλαίσιο κανόνων. Με τη μείωση των ορίων ταχύτητας στις πόλεις, πρακτικά τα ηλεκτρικά πατίνια και τα ποδήλατα μοιράζονται το οδόστρωμα με τα αυτοκίνητα, οπότε και αυτοί οι χρήστες υποχρεούνται να τηρούν τον ΚΟΚ όπως οι υπόλοιποι: να φορούν κράνος, να σέβονται τα φανάρια και τα όρια ταχύτητας. Ήδη συζητείται η επέκταση της υποχρέωσης κράνους και στους χρήστες τέτοιων μέσων μικροκινητικότητας, ενώ υπενθυμίζεται ότι διέπονται από τους ίδιους κανόνες (π.χ. απαγόρευση κίνησης σε πεζοδρόμια, τήρηση προτεραιότητας). Ο νέος ΚΟΚ μάλιστα δίνει προτεραιότητα στους δικυκλιστές σε φωτεινούς σηματοδότες: θα επιτρέπεται στις μοτοσικλέτες να κινούνται μπροστά από τα αυτοκίνητα στη στάση στο φανάρι, ώστε κατά την εκκίνηση να είναι πιο ασφαλείς και ορατές. Με αυτά τα μέτρα, αναγνωρίζεται ο ρόλος των δικύκλων στην αποσυμφόρηση και την οικολογική μετακίνηση, αλλά και η ανάγκη να ενταχθούν με κανόνες στην κυκλοφορία ώστε να μειωθούν τα ατυχήματα.
Κάμερες σε ΜΜΜ και τεχνολογία για την καταγραφή παραβάσεων
Ο νέος ΚΟΚ αξιοποιεί την τεχνολογία ως σύμμαχο στην επιτήρηση της κυκλοφορίας και την επιβολή των κανόνων. Προβλέπεται ρητά η δυνατότητα τοποθέτησης καμερών καταγραφής παραβάσεων επάνω σε οχήματα, όπως τα αστικά λεωφορεία, τα τρόλεϊ, αλλά και οχήματα έκτακτης ανάγκης (ασθενοφόρα, πυροσβεστικά, περιπολικά). Οι κάμερες αυτές θα μπορούν να καταγράφουν οδηγούς που παραβιάζουν, για παράδειγμα, τις λεωφορειολωρίδες ή παρεμποδίζουν οχήματα έκτακτης ανάγκης. Η ενεργοποίησή τους θα γίνεται υπό αυστηρές προϋποθέσεις προστασίας προσωπικών δεδομένων: θα υπάρχει σαφής προειδοποιητική σήμανση για την ύπαρξη καμερών, ενώ με κοινή υπουργική απόφαση θα καθοριστούν λεπτομέρειες όπως το είδος των οχημάτων που θα φέρουν κάμερες, οι τεχνικές προδιαγραφές, ο τρόπος λειτουργίας και το πώς θα συλλέγονται και αξιοποιούνται τα στοιχεία. Στόχος είναι οι κάμερες να λειτουργούν αποτρεπτικά αλλά και τιμωρητικά, «πιάνοντας στα πράσα» τους παραβάτες σε πραγματικό χρόνο, ιδίως σε παραβάσεις που μέχρι σήμερα ήταν δύσκολο να ελεγχθούν (όπως η παράνομη χρήση λωρίδας λεωφορείων).
Παράλληλα, εκσυγχρονίζεται η διαδικασία βεβαίωσης των παραβάσεων συνολικά. Οι τροχονόμοι θα εξοπλιστούν με ειδικές ηλεκτρονικές συσκευές (tablet ή smartphones) ώστε να καταχωρούν τις παραβάσεις την ίδια στιγμή που τις διαπιστώνουν. Η παράβαση θα «κλειδώνει» επί τόπου, δηλαδή το πρόστιμο και οι βαθμοί ποινής θα καταγράφονται άμεσα σε ένα νέο online σύστημα, χωρίς να μεσολαβεί χρονοτριβή ή δυνατότητα διαγραφής. Ο παραβάτης οδηγός θα ενημερώνεται αυτομάτως με SMS στο κινητό του για το παράπτωμα και το πρόστιμο, ακόμη κι αν δεν έχει γίνει στάση του οχήματός του εκείνη τη στιγμή. Αυτό ουσιαστικά βάζει τέλος στην παλιά «εξυπηρέτηση» του σβησίματος κλήσεων – το γνωστό «έχω γνωστό να μου σβήσει την κλήση» θα ανήκει στο παρελθόν. Με τη διασύνδεση των βάσεων δεδομένων των αρμόδιων υπουργείων (Μεταφορών, Προστασίας του Πολίτη κ.λπ.), κάθε παράβαση θα καταχωρείται κεντρικά και καμία κλήση δεν θα μπορεί να σβηστεί ή να χαθεί από το σύστημα.
Ψηφιοποίηση πληρωμής προστίμων και τέλος γραφειοκρατίας
Μια ακόμη καινοτομία είναι η πλήρης ψηφιοποίηση στη διαδικασία πληρωμής των προστίμων, με σκοπό την άμεση είσπραξη και τη μείωση της γραφειοκρατίας. Αφού καταχωρηθεί ηλεκτρονικά, κάθε πρόστιμο θα εμφανίζεται στον λογαριασμό του παραβάτη στο TAXISnet (η πλατφόρμα της φορολογικής διοίκησης). Ο οδηγός θα έχει προθεσμία (π.χ. 7-10 ημερών) να υποβάλει τυχόν ένσταση/αντιρρήσεις ηλεκτρονικά. Αν η ένστασή του δεν ευδοκιμήσει, το πρόστιμο θα βεβαιώνεται αυτόματα ως οφειλή προς το Δημόσιο. Η πληρωμή θα μπορεί να γίνεται ψηφιακά (μέσω e-banking, Gov.gr ή τραπεζών) χωρίς καμία εμπλοκή χειρόγραφων διαδικασιών ή επισκέψεων σε υπηρεσίες. Με αυτόν τον τρόπο, εξαλείφονται οι καθυστερήσεις και η ταλαιπωρία τόσο για τους πολίτες όσο και για τις αρχές. Μάλιστα, τίθεται σε εφαρμογή ένας μηχανισμός σύνδεσης των προστίμων με την ισχύ της άδειας οδήγησης: αν ένας οδηγός δεν εξοφλήσει ή ρυθμίσει τα πρόστιμά του, δεν θα μπορεί να ανακτήσει το δίπλωμά του σε περίπτωση που του έχει αφαιρεθεί. Αυτό το μέτρο εξασφαλίζει ότι οι παραβάτες δεν θα μπορούν να αγνοήσουν τις χρηματικές ποινές – το κόστος της παράβασης γίνεται αναπόσπαστο μέρος της διαδικασίας για να επιστρέψουν στην οδήγηση.
Με τη χρήση αυτών των τεχνολογικών εργαλείων, επιχειρείται επίσης η ελάφρυνση των δικαστηρίων και υπηρεσιών από υποθέσεις τροχαίων παραβάσεων. Η αυτοματοποιημένη βεβαίωση και πληρωμή περιορίζει δραστικά την ανάγκη για έντυπα, ουρές στα ταμεία δήμων ή τροχαίας, και δικαστικές προσφυγές για μικροπαραβάσεις. Όλα γίνονται ηλεκτρονικά, διαφανώς και άμεσα, προς όφελος τόσο της αποτελεσματικότητας όσο και της διαφάνειας.
Ειδική μέριμνα για οδηγούς ξένων χωρών
Το νέο πλαίσιο λαμβάνει υπ’ όψιν και τις περιπτώσεις αλλοδαπών οδηγών που παραβιάζουν τον ΚΟΚ στην Ελλάδα, ώστε να μην υπάρχουν κενά στην επιβολή των ποινών. Συχνά στο παρελθόν, τουρίστες ή οδηγοί με οχήματα ξένων πινακίδων διέφευγαν χωρίς να πληρώσουν πρόστιμα, εκμεταλλευόμενοι την αδυναμία εντοπισμού τους μόλις έφευγαν από τη χώρα. Πλέον, προβλέπονται μηχανισμοί για να αντιμετωπιστεί αυτό το φαινόμενο. Για παραβάσεις που καταγράφονται αυτόματα (π.χ. από κάμερες) και το όχημα έχει ξένες πινακίδες, θα ακολουθείται η ίδια διαδικασία βεβαίωσης στον ιδιοκτήτη του οχήματος, ο οποίος καλείται να δηλώσει τον οδηγό. Εάν δεν υπάρξει συμμόρφωση, το πρόστιμο βεβαιώνεται στον ιδιοκτήτη – αυτό σημαίνει ότι εταιρείες ενοικίασης αυτοκινήτων ή ιδιώτες ιδιοκτήτες οχημάτων που δανείζουν σε ξένους οδηγούς θα φέρουν την ευθύνη να πληρώσουν και να αναζητήσουν το ποσό από τον πραγματικό παραβάτη.
Επιπλέον, η Ελλάδα ευθυγραμμίζεται με τις ευρωπαϊκές διαδικασίες διασυνοριακής επιβολής τροχαίων προστίμων. Ήδη βάσει κοινοτικής οδηγίας, ανταλλάσσονται πληροφορίες μεταξύ χωρών για τροχαίες παραβάσεις, κάτι που θα αξιοποιηθεί πληρέστερα. Δηλαδή, ένας οδηγός από χώρα της ΕΕ που θα παραβιάσει τον ΚΟΚ στην Ελλάδα, θα λαμβάνει το πρόστιμό του στην πατρίδα του μέσω της συνεργασίας των αρχών, χωρίς να μπορεί να το αγνοήσει ατιμώρητα. Ακόμη και για οδηγούς εκτός ΕΕ, εξετάζονται μέτρα όπως η υποχρέωση καταβολής προστίμων επί τόπου ή πριν την έξοδο από τη χώρα, με τη συνδρομή αστυνομίας και τελωνειακών αρχών. Με αυτά τα μέτρα, επιχειρείται να κλείσει κάθε «παράθυρο» ατιμωρησίας για τους ξένους οδηγούς: ο νέος ΚΟΚ θα ισχύει για όλους, χωρίς εξαιρέσεις, διασφαλίζοντας ίση μεταχείριση και ενισχύοντας το αίσθημα δικαίου.
Νεότερες εξελίξεις και επόμενα βήματα
Μέχρι τον Απρίλιο του 2025, οι παραπάνω αλλαγές έχουν οριστικοποιηθεί σε επίπεδο σχεδίου νόμου. Η δημόσια διαβούλευση – που έληξε στα τέλη Ιανουαρίου 2025 – συγκέντρωσε εκατοντάδες σχόλια πολιτών, τα οποία σε μεγάλο βαθμό ελήφθησαν υπόψη για βελτιώσεις. Για παράδειγμα, η διάταξη για τη μείωση του ορίου ταχύτητας συνοδεύτηκε από πρόβλεψη μεταβατικής περιόδου (ως τον Νοέμβριο του 2025) ώστε οι οδηγοί και οι πόλεις να προσαρμοστούν ομαλά. Επίσης, δόθηκαν διευκρινίσεις για το πώς θα λειτουργούν πρακτικά οι κάμερες στα ΜΜΜ, ώστε να διαφυλαχθούν τα προσωπικά δεδομένα και να μη γίνει κατάχρηση. Το τελικό νομοσχέδιο είναι πλέον έτοιμο και σύμφωνα με τον αρμόδιο υφυπουργό Μεταφορών, αναμένεται να ψηφιστεί σύντομα από τη Βουλή. Μόλις ψηφιστεί, θα δημοσιευτεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και 3 μήνες μετά θα τεθεί σε εφαρμογή σε όλη την επικράτεια.
Οι αλλαγές αυτές σηματοδοτούν μια νέα εποχή στην οδική ασφάλεια της χώρας. Με αυστηρότερες αλλά δίκαιες ποινές, με χρήση τεχνολογίας και έμφαση στην εκπαίδευση και την πρόληψη, φιλοδοξούν να αλλάξουν συμπεριφορές που στοιχίζουν ανθρώπινες ζωές στην άσφαλτο. Όπως τονίζει το Υπουργείο Μεταφορών, στόχος δεν είναι η τιμωρία για την τιμωρία, αλλά η συμμόρφωση των οδηγών και η καλλιέργεια οδικής παιδείας. Με την εφαρμογή του νέου ΚΟΚ, οι οδηγοί θα γνωρίζουν ότι η ανεύθυνη οδήγηση έχει βαρύ τίμημα, ενώ οι νόμιμοι και προσεκτικοί χρήστες του δρόμου θα απολαμβάνουν πιο ασφαλείς συνθήκες. Ο δρόμος προς την πραγματική μείωση των τροχαίων δυστυχημάτων είναι δύσκολος, όμως το νέο αυστηρό πλαίσιο αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση.
